Content area
Full Text
ABSTRACT
Notes of a Red Army officer by Sergiusz Piasecki. A Polish attempt at understanding the mentality of a person raised under Stalinism
Stalism was one of periods in Soviet history, when Josif Stalin ruled in a unlimited way. Stalinism can be characterized as time of terror and pain but also as period of creating a new powerful state and a new economic and social reality. Men and women living in Soviet Union were formed by their sovereigns, who wanted to create new kind of mankind. Soviet mentality, created during Stalin's era was researched by many publicists and writers. One of them, Polish writer Sergiusz Piasecki is known as an author of satirical novel Notes of Red Army officer, published in 1957. In this work of fiction Piasecki analyzed way of thinking and behaving typical for a person raised in Stalin's system. His book contains many sharp thoughts and good observations, but disappoints their readers by depicting main character (Mischa Zubov) as a kind of automat without human emotions.
Keywords: Sergiusz Piasecki, Notes of Red Army officer, Josif Stalin, stalinizm
Slowa kluczowe: Sergiusz Piasecki, Zapiski oficera Armii Czerwonej, Józef Stalin, stalinizm
Wszechwladne rzady Józefa Wissarionowicza Stalina, który wladal Zwiazkiem Radzieckim niemal 30 lat, wplynely niezwykle mocno nie tylko na dzieje i ksztalt tego kraju, ale takze na caly swiat1. Z jego imieniem zwiazane jest - jak pi- sal Lucjan Suchanek - zjawisko w dziejach komunizmu i epoka w zyciu Zwiazku Radzieckiego, okreslana mianem stalinizmu i rozumiana jako doktryna i zespól praktyk politycznych2. Slownik myslicieli XX wieku zdefiniowal stalinizm jako kierunki i meto- dy zwiazane z rzadami Stalina i jego zwolenników, których cechami byly biurokracja, terroryzm, kolektywizacja, industrializacja, totalitaryzm (czystki, lagry) i wiele innych3. W ich wyniku zginelo kilka milionów ludzi (niektórzy badacze szacuja liczbe ofiar na- wet na ok. 20 mln), a cale radzieckie spoleczenstwo uleglo olbrzymim przeobrazeniom, zarówno w swojej strukturze, jak i w mentalnosci. Zapedzenie chlopów do kolchozów w duzej mierze zniszczylo ich jako warstwe spoleczna, a takze przyczynilo sie do nie- korzystnych zmian w gospodarce, powodujac stale niedobory zywnosci w kraju, który móglby z latwoscia sam pokryc swoje zapotrzebowanie na produkty rolne. Zarzadzona przez przywódce pospieszna industrializacja przyczynila sie do przyspieszenia rozwoju ZSRR, ale przez zorientowanie na rozwój przemyslu ciezkiego...