Content area
Full Text
(ProQuest: ... denotes formula omitted.)
Özet
Kelimelerin çağrışım yapılan, kelimeler üzerine işlem yapılan durumsal görevlerde performansı etkilemektedir (Nelson, Dyrdal ve Goodmon, 2005). Serbest çağrışım yöntemi kullanılarak kelimelerin anlamca güçlü olarak bağlı olduğu diğer kelimeler belirlenip kelimelerin çağrışım yapılarının anlamsal bellekteki organizasyonuna dair bilgiler elde edilebilir. Türkçe kelimelerin çağrışım normları Tekcan ve Göz (2005) tarafından toplanmış olsa da bu bulguların güvenirliği ve geçerliği özel olarak test edilmemiştir. Bu araştırmanın amacı var olan serbest çağrışım norm bulgularının güvenirlik ve geçerliğini belirlemektir. Güvenirliği ölçmek için yapılan birinci çalışmada, var olan normlardan 100 kelime seçilmiş ve bu kelimelerin uyandırdığı çağrışımlar hem klasik kalem-kağıt yöntemiyle hem de çevrimiçi olarak toplanılmıştır. Veriler çağrışım gücü, çağrışım seti büyüklüğü ve çağrışımın heterojenliği değerleri üzerinden karşılaştırılmıştır. Elde edilen bulgular normatif verilerin yüksek güvenirliğe sahip olduğunu göstermiştir. İkinci çalışma, var olan normların yordama geçerliğini ipucu ile hatırlama yönteminin kullanıldığı deneysel bir desende sınamıştır. İpucu kelimelerinin çağrışım seti büyüklüğü ve çağrışım gücü değerleri değişimlenerek (manipüle edilerek) doğru hatırlama oranına etkileri incelenmiştir. Alanyazındaki beklentiler çerçevesinde çağrışım gücü değerleri yüksek ipuçları düşük olanlara göre daha iyi bellek performansı ile sonuçlanmış ancak ipucu çağrışım setinin büyüklüğü beklenen etkiyi göstermemiştir. Bulgular, çağrışım normlarının büyük oranda güvenilir ve geçerli olduğunu göstermekle beraber normatif verilerdeki eksikliklerin ilave norm çalışmaları ile giderilmesi gerektiğinin önemine işaret etmektedir.
Anahtar kelimeler: Serbest çağrışım, ipucu ile hatırlama, çağrışımsal bellek, anısal bellek, heterojenlik
Abstract
Pre-existing semantic associations of words influence performance in various episodic tasks (Nelson, Dyrdal, & Goodmon, 2005). The free association task indexes strong associative relations among words. In turn, this makes it possible to map associative structure of the words in semantic memory. Although Tekcan and Goz (2005) collected free association norms of Turkish words in an earlier study, the reliability and validity of their findings have not been empirically tested with a specific study. The goal of the present study was to determine the reliability and validity of the existing free association norms. In Study 1, 100 words were randomly selected from the existing normative database and were normed again by using the standard free association method as well as an online version of the same task in order to assess the reliability. The obtained findings were compared in regard to associative strength, associative set size, and heterogeneity values. The results indicated that the...