Content area
Full Text
ÖZET
Sadrazam Koca Yusuf Pasa'nin 1791 seferi sirasindaki yazismalarinin suretlerini içeren bir defter Basbakanlik Osmanli Arsivi'nde bulunmaktadir. Defterde toplam olarak 237 adet yazismanin sureti bulunmaktadir. Defterdeki yazismalar 7 Temmuz 1791 ile 10 Agustos 1791 arasindaki dönemi kapsamaktadir. Defterde bilgi verilen konular arasinda Maçin yenilgisi, ordunun genel durumu, komuta kademesinin karsilastigi problemler, Tuna donanmasinin faaliyetleri, Avusturya ile yapilan baris görüsmeleri, Prusya'ya elçi olarak gönderilen Ahmed Azmi Efendi'nin faaliyetleri ve Zistovi Barisi bulunmaktadir.
Anahtar Kelimeler: Koca Yusuf Pasa, Zistovi Antlasmasi, Avusturya, Maçin Yenilgisi
ABSTRACT
A daftar consisting of correspondences of Grand Vizier Kodja Yusuf Pasha during the 1791 expedition is avaliable in the Prime Ministery Ottoman Archives. There are 237 correspondence texts in this daftar. The correspondences in the daftar cover the period between July 7th 1791 and August 10th 1791. Information given in the daftar includes the defeat of Macin, general conditions of the Ottoman army, proplems faced by the Ottoman commanding officers, activities of the Tuna navy, ongoing peace negotiations with Austria, activities of Ahmad Azmi Efendi sent to Prussia as an ambassador and the Treaty of Sistova.
Keywords: Kodja Yusuf Pasha, Treaty of Sistova, Austria, Defeat of Macin
Osmanli tarihinin çalkantili yillarinda sadrazamlik görevini üstlenmis isimlerden Koca Yusuf Pasa (1730?-ö.1800), Cezayirli Gazi Hasan Pasa ile kurdugu yakin iliski ile Osmanli bürokrasinin bir parçasi olmustur. Gazi Hasan Pasa'nin destegi ile hizla yükselmeye baslayan Yusuf Pasa, Hasan Pasa ile birlikte Sadrazam Halil Hamid Pasa'nin I. Abdülhamid (1774-1789) tarafindan öldürtülmesi sürecinde rol oynamistir. Bu olaydan sonra 1785 yilinin Mart ayinda yine Gazi Hasan Pasa'nin müdahalesi ile önce Mora valiligine arkasindan da 1786 yilinda ilk defa sadrazamlik görevine atanmistir (Beydilli 2013: 23-24; Uzunçarsili 1975: 233-236; Uzunçarsili 1995: 439444).
1768-1774 Osmanli Rus Savasi'nda yasanan maglubiyet ve kayiplar ile 1783'de tamamen yitirilen Kirim'i geri almak isteyen savas yanlisi bürokratlarin basinda yer alan Yusuf Pasa1 1787 yilinda Rusya'ya karsi baslatilan savasin baslica mimari olmustur. III. Selim'in (1787-1807) tahta çikmasinin ardindan yasanilan maglubiyetlerden sorumlu tutularak 1789 yilinda sadrazamliktan görevinden alinmis ve Vidin seraskerligine getirilmistir. 1791 yilinin Subat ayinda tekrar sadrazamlik görevine getirilen Yusuf Pasa, Ruslarla yapilan baristan sonra Istanbul'a dönmüstür. 1792 yilinda sadrazamliktan azledilen Yusuf Pasa, 1800 yilinda Cidde valiligi görevini yürütmekte iken vefat etmistir. (Beydilli 2013: 24-25; Uzunçarsili 1975: 236-256; Uzunçarsili 1995: 439-444, 454).
Sadrazam Koca Yusuf Pasa'nin Yazismalarini...