Content area
Full Text
Kiedy w 2013 roku "Rzymska aureola" (2013) Gianfranco Rosiego zdobyla Zlotego Lwa w Wenecji, krytycy nie kryli zdumienia. Jury pod przewodnictwem Bernardo Bertolucciego po raz pierwszy w historii festiwalu nagrodzilo film dokumentalny w dodatku niezbyt efektowny i nakrecony przez malo znanego rezysera. Trzy lata pózniej Rosi zdobyl glówne trofeum Berlinale - Zlotego Niedzwiedzia - za dokument "Fuocoammare. Ogien na morzu" (2016). Film wchodzi we wrzesniu do polskich kin.
Gianfranco Rosim, prawie piecdziesiecioletnim twórcy zaledwie trzech peinometrazowych dokumentów, nie slyszal wówczas prawie nikt. Bertolucci zachwycil sie niepozomym filmem, poniewaz dostrzegl w nim poetycka sile i franciszkanskie podejscie do czlowieka. Uzasadnienie werdyktu nie wszystkich przekonalo, ale intuicja rezysera "Ostatniego tanga w Paryzu" (1972) okazala sie traína - potwierdza jg najnowszy dokument Rosiego. Kiedy na tegorocznym festiwalu w Berlinie "Fuocoammare. Ogien na morzu" zostal nagrodzony az czterema wyróznieniami (w tym wspomnianym Zlotym Niedzwiedziem), kiytycy nie mieli juz watpliwosci, ze Rosi wyrasta na jedng z najciekawszych postaci wspólczesnego kina dokumentalnego.
LUDZIE I MIEJSCA
Choc dorobek Rosiego jest niewielki, mozna mówic o rozpoznawalnym stylu jego kina. Dokumentalista prawie nigdy nie przedstawia pojedynczych historii, lecz przeplata rozne wqtki, powiazane ze sobq wylacznie miejscem akcji. Filmy Rosiego skupiaja sie na zyciu jednostek, starannie wybranych przez rezysera podczas bardzo dlugiego okresu preprodukcji, jednak o bohaterach wiemy bardzo niewiele. Kamera podpatruje ich podczas wykonywania prozaicznych czynnosci, toczenia banalnych rozmów z bliskimi, lub gdy samotnie zabijaja czas. Te fragmenty z zycia codziennego przeplatane sa bezosobowymi obrazami, przedstawiajacymi scenerie, w jakiej rozgrywa sie dokument. Punktem wyjscia sa bowiem dla Rosiego przewaznie nie ludzie ale miejsca: zamieszkiwane przez outsiderów quasi-miasteczko na kalifomijskiej pustyni, rzymska obwodnica czy wloska wyspa Lampedusa, znajdujqca sie na szlaku pomiedzy Afrykq a Sycyliq. sa to miejsca bardzo szczególne - tranzytowe i peryferyjne. Wyjatkowe ze wzgledu na swoje polozenie, a wrecz symboliczne dla czasów wielkich migracji, w których poczucie zakorzenienia staje sie coraz slabsze.
Zainteresowanie Rosiego zjawiskiem mobilnosci staje sie zrozumiale w kontekscie biografii dokumentalisty, który w ciagu swojego zycia przemieszczal sie pomiedzy czterema kontynentami. Rezyser urodzil sie w 1964 roku w Asmarze, nale¿acej wówczas do Etiopii, ale jako trzynastolatek musial opuscic kraj, pogra¿ony w wojnie domowej. Dorastal w Rzymie i w Stambule,...