Content area
Full Text
1. GİRİŞ
Küreselleşen ticari ortamda ayakta kalabilmek adına çaba sarfeden şirketler, farklı pazarlama yöntemleri bularak, rekabet ortamından en az zarar veya en fazla karı elde etmeye çalışırlar. Söz konusu farklı pazarlama yöntemlerinden biri de network marketing adıyla bilinen ve Türkçe'ye "ağ pazarlama", "çok katlı pazarlama" veya "çok seviyeli pazarlama" adları ile çevrilen sistemdir. Söz konusu yöntem, kabaca üye olunan firma ve satın alınan mal veya hizmeti, başkalarına tavsiye ederek tavsiyeyi kabul eden kişilerin mal ve hizmet alımlarından gelir kazanma sistemidir.
Network marketing uygulayan şirket ile sistemde kayıtlı üyeler arasında herhangi bir iş akdi bulunmamakta, internet üzerinden yapılan satışlar için düzenlenen faturalar üyeler adına kesilmekte ve üyeler bu ürünleri kendileri kullandıkları gibi başka bir tüketiciye de satabilmektedirler. O halde, üyelerin yaptıkları satışlardan elde ettikleri kazançların vergiye tabi olup olmadığı, satışların artırılmasını teşvik etmek amacıyla üyelere aktarılan prim, komisyon ve benzeri ödemeler üzerinden vergi kesinti yapılıp yapılmayacağı, üyelere yapılan söz konusu prim, komisyon ve benzeri ödemeler için gider pusulası düzenlemenizin gerekip gerekmediği konuları, söz konusu sistem ile birlikte değerlendirilecektir.
2. NETWORK MARKETİNG SİSTEMİ
Pazarlama uygulamaları M.Ö. 7000'li yıllara dayanmaktadır. Pazarlama düşüncesi ve düşünürünün ekonominin dışında farklı bir disiplin olarak ortaya çıkması geçen yüzyılın başıdır. Literatüre bakıldığında yirminci yüz yılın ilk üççeyreğinde geleneksel pazarlama üzerinde odaklanıldığı görülmektedir. (Sheth, Parvatiyar, 1995: 397)
Uzun yıllardır kullanılan pazarlama metotlarının, satış işinde geldiği nokta pek çok tacirin tıkanıp kalması ile neticelenmiş ve bu şekilde yeni satış stratejileri arayışı başlamıştır. Bu durum, klasik pazarlama metotlarının terk edilmesi ve yeni yüzyılın ihtiyaçlarına cevap verecek yeni satış stratejilerinin araştırılması sürecini başlatmıştır. İşte böyle bir sürecin sonucu olarak ortaya yeni nesil pazarlama yöntemleri ve satış teknikleri çıkarılmıştır. Network marketing de bu yeni nesil satış tekniklerinden birisi olarak kabul edilmektedir. (Öztürk, 2017 : 70-71)
Network marketing, şirketlerin kendi imkânları yerine bireylere imkân sağlayarak ürünlerini pazarlama yöntemidir. Ürün, direkt olarak alıcıya ulaşır. Ülke, bölge distribütörleri, dağıtıcılar, toptancılar araya girmediğinden sadece ürün satışına vesile olan kişi kâr sahibi olur. Ağ pazarlama, klasik geniş çaplı ticaretin aksine insanların kazanmak adına organize olmasını sağlamaktadır. Ekonomistlere göre ağ pazarlama sayesinde gelecek 50 yılda dünya üzerinde çok daha fazla gelir ve refah sahibi insan olacaktır. Klasik ticaretin aksine, ağ pazarlama ile kazanç her bireye emeği karşılığında eşit olarak dağıtılmaktadır.
Bahse konu sistem iki farklı faaliyeti kapsamaktadır. Bunlardan birincisi, kişisel olarak yaptıkları satışlardan doğan...