LUKA PODATKOWA W PODATKU AKCYZOWYM OD WYROBÓW TYTONIOWYCH W POLSCE W 2019 ROKU

Headnote

Abstrakt

Przedmiot badań: Przedmiot badań stanowi podatek akcyzowy od wyrobów tytoniowych w Polsce. Znaczenie fiskalne tego podatku skłania do analizy jego stosowania, a zatem oszacowania wysokości luki podatkowej w tym obszarze.

Cel badawczy: Celem artykułu jest oszacowanie wielkości luki podatkowej w podatku akcyzowym od wyrobów tytoniowych w Polsce w roku 2019.

Metoda badawcza: Wielkość luki podatkowej szacowana jest w oparciu o dane ankietowe zgromadzone w raportach: Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) oraz Głównego Inspektoratu Sanitarnego (GIS). Jest to jedna z alternatywnych metod w stosunku do najczęściej używanej metody top-down.

Wyniki: Z przeprowadzonych szacunków wynika, że luka podatkowa w podatku akcyzowym od wyrobów tytoniowych w Polsce w 2019 r. wyniosła niecałe 2,5 mld zł (11,8% dochodów podatkowych z akcyzy od wyrobów tytoniowych).

Słowa kluczowe: luka podatkowa, akcyza na papierosy, podatek akcyzowy od wyrobów tytoniowych.

Klasyfikacja JEL: H2, H26

Abstract

Background: The subject of the research is the excise tax on tobacco products in Poland. The fiscal significance of this tax prompts us to analyze its compliance, and thus estimate the tax gap in this area.

Research purpose: The aim of the article is to estimate the tax gap in the excise duty on tobacco products in Poland in 2019.

Methods: The tax gap estimations are based on survey data collected in the reports of the Polish Central Statistical Office (GUS) and the Polish Chief Sanitary Inspectorate (GIS). This method is an alternative to the most frequently used top-down methodology.

Conclusions: The estimates show that the tax gap in the excise duty on tobacco products in Poland in 2019 amounted to slightly less than 2.5 billion PLN (11.8 percent of revenue from the excise duty on tobacco products).

Keywords: tax gap, excise duty on cigarettes, excise duty on tobacco products.

1.Wstęp

Po okresie pandemii COVID-19 wiele rządów będzie musiało poszukiwać dodatkowych źródeł dochodów podatkowych, aby poradzić sobie z problemami gospodarczymi. Według S. Cnossena preferowanym ich źródłem powinien być podatek akcyzowy, gdyż posiada duży potencjał fiskalny. Pozwala również na korekcję alokacji zasobów oraz relatywnie łatwo jest nim administrować1. Będzie to wymagać zmiany polityki podatkowej, np. korekcję stosownych zwolnień lub uszczelnienia systemu podatkowego pod kątem uchylania się od opodatkowania. W pierwszym przypadku zmniejszeniu musi ulec luka polityki podatkowej (ang. policy gap)2 w podatku akcyzowym, której wielkość najczęściej łączy się...