Content area
Full Text
ÖZET
Larenksin temel islevi alt hava yolu proteksiyonunu saglamaktir; ayrica respirasyon ve fonasyona da yardimci olur. Cesitli sebeplere bagli olarak bu kaslarda hipertonisite ve/veya spazm gelisimi, solunum, yutma ve ses problemlerine yol acabilir. Larenksin adduktor spazmodik disfonilerinin tedavisinde botulinum toksini uzun yillardir basari ile kullanilmaktadir. Krikofarengeal disfajiler, larengeal tikler, larengeal granülom ve paradoksal vokal kord hareketi gibi hastaliklar diger kullanim alanlarini olusturur. Botulinum tokisininin geri dönüsümlü etkisi destrüktif cerrahi girisimlere karsi avantaj saglamis, tibbi pratikte güvenli ve yaygin kullanimini mümkün kilmistir. Bu yazida kisaca larenks anatomi ve fizyolojisi hakkinda bilgi verilmis, larengeal botulinum toksini uygulamalari gözden gecirilmistir. (Nöropsikiyatri Arsivi 2010; 47 Özel Sayi: 30-4)
Anahtar kelimeler: Larenks, botulinum toksini, spazmodik disfoni, krikofarengeal disfaji
ABSTRACT
The primary function of the larynx is protection of the lower respiratory system and, in addition, it facilitates respiration and phonation. Hypertonicity and/or spasm of the laryngeal muscles due to several reasons can cause abnormalities in respiration, digestion and voice. Botulinum toxin has been used successfully in the treatment of adductor spasmodic dysphonia (laryngeal dystonia) for several years. Cricopharyngeal dysphagia, laryngeal tics, laryngeal granulomas and paradoxical vocal cord motions are the other areas, where botulinum toxin can be used. Because of its reversible effects, botulinum toxin is superior to the destructive surgical techniques. In this article, the anatomy and physiology of the larynx is described briefly and botulinum toxin applications in the larynx are discussed. (Archives of Neuropsychiatry 2010; 47 Supplement: 30-4)
Key words: Larynx, botulinum toxin, spasmodic dysphonia, cricopharyngeal dysphagia
Giris
Larenks, kikirdak, kaslar ve ligamanlardan olusan ve alt solunum sistemini koruyan, sfinkter olarak calisan bir organdir. Üst solunum yolundan giren hava trakeaya gecerken, oral yolla alinan besinler ise özofagusa yönlenirler. Sfinkter olarak calismanin yani sira respirasyon ve fonasyona da olanak tanir. Larenksin intrensek ve ekstrensek kaslari ahenk icinde calisarak bu fonksiyonlarin sorunsuz bir sekilde yürütülmesine olanak saglar. Larengeal kaslarin calisma bozukluklari aspirasyon, disfoni, disfaji, dispne gibi yakinmalara ya da agrilara yol acar. Botulinum toxin (BTX) özellikle spazmodik hastaliklarda uzun yillardir kullanilmis ve etkinligi konusunda da bircok calisma yayinlanmistir. Bunlarin yani sira larengeal granülomlarda, krikofarengeal disfajilerde, paradoksal vokal kord hareketelerinde, habitüel öksürükte, bilateral vokal kord paralizilerinde ve larenjektomize hastalarda ses protezinin düzgün calismasi icin de kullanilmaktadir.
Bu derlemede larenksin anatomisi ve fizyolojisi kisaca anlatilmis, larengeal BTX uygulamalari hakkinda...