Content area
Full Text
Özet
Basarisiz Astarhan seferinden yaklasik iki yil sonra Devlet Giray Han kalabalik bir ordu ile Moskova üzerine yürüdü. 24 Mayis 1571 günü sehrin varoslarini atese verdi ve siddetli rüzgâr yüzünden Moskova neredeyse tamamen yandi. Han bu sefer ile sadece kadim düsmani IV. Ivan'i maglup etmekle kalmamis Osmanli Devleti nezdinde itibarini da arttirmisti. Ancak elde edilen askerÎ basari siyasÎ kazanima dönüstürülemedi. 1572 yilinda yeniden Moskova'ya saldiran Kirim hani bu kez yenildi. Osmanli Devleti ve Dogu Avrupa'da büyük yanki uyandiran 1571 seferi Kirim Hanligi'nin Ruslara karsi kazandigi son büyük zaferdi.
Anahtar Kelimeler: Devlet Giray, IV. Ivan, Kirim, Rusya, Osmanli
Abstract
After the Astrakhan expedition of the Ottoman army, which ended in failure, Devlet Giray, then khan of Crimea under Ottoman suzerainty, marched on Moscow with a great army. He set fire suburbs of the city in May 24th, 1571, and a strong wind caused the fire to spread and destruct the entire city. Thus, the khan not only defeated his old enemy Ivan IV, tsar of Moscow, but also increased his prestige in the Ottoman court. However, this military success did not turn to be a political gain. The khan attacked again in the next year but was defeated before Moscow. The expedition in 1571, which made great influence in the Ottoman Empire and Eastern Europe, was the last great victory of the Crimean Khanate over the Russians.
Keywords: Devlet Giray, Ivan IV, Crimea, Russia, Ottoman
(ProQuest: ... denotes non-US-ASCII text omitted.)
XV. yüzyilin ortalarina dogru Altin Orda Devleti'nde inkiraz alâmetleri görülmeye baslayinca Kazan (1437), Kirim (1441), Kâsim (1445), Sibir (1464) ve Astarhan (1502) hanliklari zuhur etmisti. Bahis mevzu devletin enkazi üzerine insa olunan bu siyasÎ tesekküller arasinda, sahip oldugu politik ve askerÎ kudret bakimindan, baslangiç merhalesinde Ulug Muhammed Han sahsinda yükselen Kazan Hanligi tebarüz etmis ise de Kirim Hanligi'nin 1475 yilinda Osmanli himayesine girmesiyle bu keyfiyet Kazan Hanligi'nin aleyhine degismisti. Hakikaten söz konusu tarihe kadar, kökenleri çok eskiye dayansa da XV. yüzyilin ihtiyaçlarini karsilayamayip köhnelesen Uygur-Mogol yönetim tarzinin basat temsilcisi durumunda olan Kirim Hanligi Osmanlilar tarafindan kemâle erdirilen Türk-Islam medeniyetine tedricen intisap edip idarÎ ve hukukÎ bakimdan ciddi bir baskalasim geçirmisti. Dest-i Kipçak ve hassaten Kirim Hanligi'ndaki Osmanli egemenliginin mahiyeti henüz layikiyla aydinlatilamamis olsa da söz konusu müdahale ile hanligin kuzey bozkirlarindaki en güçlü...