Content area
Full Text
Abstract
BARTOSZ TEAMS IN THE YEARS 1908-1914. A POLISH PARAMILITARY INITIATIVE IN EASTERN GALICIA AT THE OUTBREAK OF THE FIRST WORLD WAR
Bartosz Teams functioned in Galicia in the years 1908-1914. They were organized by Polish national activists, and became especially respected and grew steadily in the east, where the Polish-Ukrainian conflict gained an impetus before the outbreak of the First World War. They were a paramilitary organization, but also fulfilled other important missions, among others cultural and educational. Their aim was to unite Poles on old Poland's borderlands.
Slowa kluczowe: Galicja - Druzyny Bartoszowe - formacje paramilitarne - ruch narodowy - relacje polsko-ukrainskie.
Key Words: Galicia, Bartosz Teams, paramilitary formations, National movement, Polish-Ukrainian relations.
W pierwszej dekadzic XX w. na terenie Galicji powstawaly rozne organizare paramilitarne tworzone przez polskich patriotów, którzy chcieli powolac samodzielne formacje zbrojne mog^ce aktywnie przyczynic siç do narodowego i politycznego odrodzenia pañstwa polskiego. Wspominaj^c te lata na ogól podnosi siç rolç, jakg odegrala w tym dziele lewica niepodleglosciowa, kojarzona z osob^ Jôzefa Pilsudskiego, oraz uwypukla siç dzialalnosc tzw. Zwiqzków Strzeleckich, tworz^cych w sierpniu 1914 r. zasadnicz^ bazç día pózniejszych Legionów Polskich1. Jednoczesnie zapomina siç o wielu innych formacjach istniejicych w tym okresie na terenie Galicji - pelniicej w tym czasie rolç "polskiego Piemontu" día rodzimych irredentystów2.
Artykul ten pragnç poswiçcic Druzynom Bartoszowym, zawiazanym w 1908 r. na obszarze ziem znajdujicych siç pod panowaniem austriackim, organizacjom majqcym podniesc swiadomosc narodowq i jednoczesnie wzmocnic realny potencjal organizacyjny wsród ludnosci polskiej zamieszkujacej w Galicji Wschodniej. Formacja utworzona z zamyshi mlodych dzialaczy inteligenckich (wyznajicych idealy narodowe) miala zrzeszac ludnosc pochodzenia wloscianskiego, integrujic ji jako niezalezna i swiadoma warstwç zamieszkujaci na wschodnich kresach dawnej polskiej panstwowosci. Dodatkowo zamieszkujacy tutaj rodacy byli czçscii wielokulturowej i religijnej mozaiki egzystujicej na ziemiach pogranicza, gdzie dochodzilo do antagonizmów polsko-ukraiñskich i do faktycznej ingerencji wschodniego sqsiada - tj. Cesarstwa Rosyjskiego.
Tworzac nowi formacjç swiadomie odwolywano siç do tradycji Bartosza Glowackiego - bohatera z okresu insurckcji kosciuszkowskiej, gdyz wpisywal siç on w "narodowy mit" zbratania stanów (pod koniec XVIII w.) i zarazem podnosil znaczenie reprezentacji wlosciahskiej, majacej w sposób nowatorski ksztaltowac losy Polaków3. Prekursorzy Druzyn Bartoszowych starali siç twórczo wykorzystac wzorce organizacji Towarzystwa Gimnastycznego "Sokól" dzialajicego nie tylko wsród Polaków, ale równiez w krçgu innych narodów slowiahskich zamieszkujicych w...