Content area
Full Text
Özet
Karadeniz Bölgesinin dogu kesimlerinde konusulan Rumca ile Ermenice-nin bir kolu olan Hemsince; Hint- Avrupa dilleri grubuna; Gürcüce ve Lazca ise Kafkas dil grubuna dâhildir. Trabzonun bazi köylerinde konusulan Rumcanin yakin zamanda artik konusurunun kalmayacagi öngörülmektedir. Türkçe basta olmak üzere Lazca ve Farsçanin bölgede konusulan Rumca üzerinde etkilerinin oldugu söz varligindan anlasilmaktadir. Konusma dilinde cümlelerde geçen söz varliginin neredeyse yarisi Türkçedir. Lazcayi anadil olarak ögrenenlerin sayisi gittikçe azalip yok olma sürecine girmistir. Özellikle iletisim ve bilisim teknolo-jisinin gelisip köylere kadar girmesi dil kullaniminin alanini çok daraltmis olup bundan Lazca da fazlasiyla etkilenmistir. Bugün Rizede yasayan Hemsinliler içinde Ermenice kelimelerin bulundugu Türkçeyi, Artvinde yasayanlar ise Er-menicenin bir lehçesi olan Homsetma dilini konusmaktadirlar. Hopa Hem-sinlileri kendini Türk hissetmektedir. Dillerinin Ermenice oldugunu yeni yeni ögrenmeye baslamislardir. Bazilari bunu kabul etmez, fakat dilbilimine göre Ermenicedir. Rize Hemsinlileri ya bu dili unutmuslardir ya da hiç konus-mamislardir. Türkiyeli Gürcülerin yaklasik 400 yil Osmanli-Türk yönetimi altinda kalmalarina karsin, dillerini baska ülkelerdeki Gürcülere kiyasla daha iyi koruduklarini göstermektedir. Türkiye Gürcülerinin dillerini koruyabilme-leri, çogunlugunun kirsal kesime yerlesmis olmalarina baglanabilir. Gürcüce basta olmak üzere bölgede kullanilan diller Türkçe karsisinda gittikçe gerile-mektedir.
Anahtar Kelimeler: Karadenizde diller, iki dillilik, Türkçe, Lazca, Gürcüce, Rumca
Absract
The Hemshin language, spoken in the eastern parts of the Black Sea region, is a branch of Greek and Armenian, and the two other languages of the region, Georgian and Lazi, belong to the Caucasian group. Greek spoken in some villages of Trabzon seems to loose its all speakers in a close future. Vocabulary of the local Greek dialect shows that mainly Turkish and also Lazi and Persian have influences on it. Almost half of the words in the spoken language are Turkish. Number of those learning the Lazi language as a mother language also sharply decreases and is in the process of disappearing. Spreading of communication and information technologies to the remotest villages diminished space of using local languages, and the Lazi also faces to that process. The Hemshinians living in Rize speak in a Turkish consisting of Armenian words, and those living in Artvin use the Homshetma dialect of Armenian. The Hopa Hemshinians regard themselves as Turks. They newly discovered that their language is Armenian. Some of them reject this fact, but in linguistic terms it is Armenian. The...