Diagnose en remediëring van schrijfvaardigheidsproblemen bij eerstejaarsstudenten Geesteswetenschappen

Achtergrond van de Diagnostische Toets Schrijfvaardigheid

In 2009 werd bij de Faculteit der Geesteswetenschappen (FGw) van de Universiteit van Amsterdam (UvA) de commissie Taalbeleid FGw ingesteld. Deze kreeg als opdracht om het taalvaardigheidsniveau van eerstejaarsstudenten bij aanvang van hun studie te onderzoeken. De betreffende commissie ondervroeg in dit kader diverse betrokkenen onder wie onderwijsdirecteuren, studieadviseurs en docenten die academisch schrijfonderwijs verzorgden. Naar (subjectieve) schattingen van de ondervraagden zou zo'n 10 tot 20% van alle instromende studenten Geesteswetenschappen substantiële problemen hebben met hun schrijfvaardigheid. Die problemen zouden vooral te maken hebben met het aanbrengen van samenhang en structuur in teksten, alsmede het op een heldere en genuanceerde manier onder woorden brengen van complexe ideeën. Daarnaast noemden de ondervraagden problemen op het vlak van spelling, grammatica en woordenschat. Voorts gaven de ondervraagden aan dat bij sommige studenten een totaal gebrek aan interesse schijnt te bestaan om zich serieus met de verbetering van hun eigen taalvaardigheid bezig te houden (voor verdere details: zie het rapport Taalvaardigheid Nederlands in de FGw, wel kwaliteitsbeleid geen centrale toets (2009) van de commissie Taalbeleid FGw).

Deze alarmerende opmerkingen sluiten naadloos aan bij de in brede kring heersende zorg over de taalvaardigheid van Nederlandse en Vlaamse studenten in het hoger onderwijs (De Wachter & Heeren, 2013; Peters & Van Houtven, 2010; Rooijackers, Van der Westen, & Graus, 2009). De resultaten van taaltoetsen voor eerstejaarsstudenten die de afgelopen jaren door verschillende instellingen voor hoger onderwijs zijn ingevoerd, vallen door de bank genomen navenant tegen. Niet verwonderlijk dus dat de afgelopen jaren de aandacht voor taalvaardigheid binnen het hoger onderwijs substantieel is toegenomen, ook bij de FGw van de UvA. Waar Folkert Kuiken in zijn oratie Taalbeleid als uitdaging (2005) nog kritiek leverde op het feit dat het taalbeleid louter op papier leek te bestaan, zijn er een decennium later verschillende concrete stappen gezet om het uitgestippelde taalbeleid ook in de praktijk te implementeren teneinde studenten op academisch niveau te brengen. Zulk type universitair taalbeleid is overigens geheel in lijn met de zienswijze van de Inspectie van het Onderwijs (2008) die van mening is dat...