Content area
Full Text
Marta Baranowska, Cel uśwęca środki, czyli NíccoIó Machiavellego rozważania o władzy Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2018, ss. 368 ISBN: 978-83-2313-992-8
Praca Marty Baranowskiej stanowi jedno z bardzo wielu studiów dotyczących myśli politycznej i prawnej wybitnego Florentyńczyka. Choć zarówno w polskiej, jak i zagranicznej literaturze naukowej dzieła Machiavellego doczekały sę licznych opracowań i interpretacji, nigdy wcześniej pojęcie „władza" w myśli tego wybitnego humanisty nie zostało tak szczegółowo omówione z perspektywy prawnej i politycznej.
Recenzowane niżej studium składa sę ze wstępu, wprowadzenia i dwóch części - w skład zarówno wstępu, wprowadzenia, jak i poszczególnych części wchodzą rozdziały i podrozdziały. Poza wspomnianymi elementami praca zawiera spis treści, bibliografę oraz wykaz skrótów i wydań pism Machiavellego. Książka została wydana nakładem Wydawnictwa Naukowego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w 2018 roku. Wspomniana już autorka studium - dr hab. Marta Baranowska - jest pracownikiem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu; badawczo zajmuje sę zagadnieniami myśli społeczno-politycznej, a także prawnej. Spektrum zainteresowań autorki jest bardzo szerokie, a ogniskuje sę głównie wokół myśli Jana Jakuba Rousseau, Fryderyka Nietzschego, myśli socjalistycznej, problematyki nacjonalizmów oraz roli doktryn polityczno-prawnych w edukacji prawniczej. Marta Baranowska w swoim bogatym dorobku naukowym nie pośwęciła wiele miejsca myśli renesansowej - nim wydała recenzowane studium, opublikowała jeden artykuł pośwęcony moralności na tle filozofii Niccolo Machiavellego - poza tym autorka nie zajmowała sę zagadnieniami myśli filozoficznej czy polityczno-prawnej doby odrodzenia.
W ramach wstępu przedstawiono problem badawczy, którym jest próba odpowiedzi na pytanie: „Czym jest władza według Machiavellego ?". Celem autorki jest próba „uchwycenia" istoty i przejawów władzy w myśli Florentyńczyka, a także odczytania jego tekstów na nowo przez pryzmat czytelnika żyjącego w XXI w. Szczególnie to ostatnie „wyzwanie" wydaje sę dość ambitne - historyk, odczytując „tekst źródłowy", jakim będzie dla niego dzieło Machiavellego, zastanowi sę raczej nad próbą oddania dokładnie tego, co zamierzał przekazać autor w danej rzeczywistości historycznej. Niewątpliwie jednak myśl polityczna, prawna, filozoficzna czy społeczna jest pewnym żywym konstruktem, który często podlega reinterpretacjom czy modyfikacjom. Jako przykład może posłużyć tu choćby katolicki tomizm, który - choć zakorzeniony w średniowieczu na gruncie filozofii, etyki, a nawet nauk politycznych - wyewoluował m.in. na skutek reinterpretacji i dostosowania do współczesnych warunków społeczno-kulturowych jako neotomizm. Podobnie wiele doktryn politycznych kształtujących sę od przełomu XVII i XVIII w. do dnia dzisiejszego doczekało...