Content area
Full Text
Celem artykulu jest przyblizenie badan nad adaptacja pryzmatyczna jako metodi rehabilitacji pacjentów z deficytem uwagi - jednostronnym zaniedbywaniem przestrzeni, w skrócie: pomijaniem stronnym. Badania te maj$ bezposredni wartosc aplikacyjn. Ich zamiarem jest odkrycie mechanizmów adaptacji pryzmatycznej i jej zastosowanie w rehabilitacji neuropsychologicznej. Pacjenci z pomijaniem stronnym ignoruj obiekty pojawiajace sic w obszarze pola widzenia przeciwlegtym do lokalizacji uszkodzenia mózgu, które jest zródlem tego deficytu. Powoduje to znaczne trudnosci w codziennym funkcjonowaniu. Wiele badan klinicznych wskazuje na pozytywne efekty zwiazane z zastosowaniem tej metody, inne wyniki kaza wtpic w skutecznosc tej terapii. Niescistosci te stanowi przedmiot kolejnych badán i rozwazan nad adaptacja pryzmatyczna
Przedmiotem niniejszego referatu s$ badania nad adaptacja pryzmatyczn i mozliwosciajej zastosowania w rehabilitacji pacjentów z jednostronnym zaniedbywaniem przestrzeni (hemispatial neglect), czyli pomijaniem stronnym.
Pomijanie stronne jest uznawane za deficyt uwagi i wystçpuje na skutek uszkodzen mózgu lokalizowanych w obszarach skroniowo-ciemieniowych prawej pólkuli [Danckert, Ferber 2006]. Deficyt ten ma bardzo subtelny charakter, objawia sic w ignorowaniu bodzców, które pojawiaj sic po stronie przeciwnej do lokalizacji uszkodzenia, przy czym najczçsciej jest to strona lewa. W standardowych testach do oceny pomijania stronnego pacjenci dziela pozioma liniç na pòi (line bisection); za przejaw pomijania stronnego uznawane jest zaznaczenie "srodka" lindi blizej prawego jej konca. W trakcie diagnozy pacjenci s$ takze proszeni o narysowanie tarczy zegara. Przemieszczaja oni godziny na prawa stronç tarczy zegara. Innym standardowym testem sluzaxym do oceny objawów pomijania stronnego jest skreslanie obiektów rozmieszczonych na kartce papieru. Pacjenci skreslaj tylko obiekty potozone po prawej stronie kartki [Danckert, Ferber 2006] .
Pomijanie stronne nie dotyczy jedynie bodzców wzrokowych. Podobne trudnosci pacjenci przejawiaj w zadaniach wyobrazeniowych. Na przyklad blçdnie dziela liniow$, umystow reprezentacjç cigu liczb, przesuwajac jej srodek w stronç prawa [Ishiai, Koyama, Nakano, Seki, Nishida, Hayashi 2004; Vuilleumier, Ortigue, Brugger 2004; Zorzi, Priftis, Umiltà 2002].
Procedura adaptacji pryzmatycznej polega na cwiczeniu pacjentów w wykonywaniu ruchów rçka w stronç dwóch punktów (naprzemiennie) w goglach pryzmatycznych, które przesuwaja_ widziany obraz w prawa stronç (Rys. 1, 2, 3).
Pocztkowo, wykonuja/: zadanie wskazywania, pacjenci popelniaja btçdy z czasem jednak wykonuja to zadanie poprawnie, co stanowi przejaw zaadaptowania sic do przesuniçcia obrazu wywotanego przez gogle. Aby poprawnie wskazac punkty, pacjent musi dokonac korekty ruchu rçki w lewa stronç. Ta korekta jest uznawana za zródlo pozytywnych efektów terapeutycznych adaptacji pryzmatycznej obserwowanych...